Oryginalny opis jako Heros psittacus:
ZooBank:8C6B83D4-919B-4FD5-ABBE-C2E7BFFF176E.
- Heckel, Johann Jakob. 1840. "Johann Natterer's neue Flussfische Brasilien's nach den Beobachtungen und Mittheilungen des Entdeckers beschrieben (Erste Abtheilung, Die Labroiden)". Annalen des Wiener Museums der Naturgeschichte. pp 325-471 (crc00007)
Synonimy (1):
- Centrarchus cychla Jardine, 1843, z lokalizacją typu w Rio Negro. Określa: Kullander, 2003
- Hoplarchus pentacanthus Kaup, 1860, z lokalizacją typu w South America. Określa: Kullander, 2003
Historia taksonomiczna:
- Heros psittacus, Heckel, 1840:369, kombinacja oryginalna
- Acara (Heros) psittacus, Steindachner, 1875, nowa kombinacja
- Astronotus (Heros) psittacus, Eigenmann et al., 1891, nowa kombinacja
- Heros (Hoplarchus) psittacus, Pellegrin, 1904, nowa kombinacja
- Cichlosoma psittacum, Regan, 1905, nowa kombinacja (in section Hoplarchus)
- Hoplarchus psittacus, Kullander, 1983, nowa kombinacja
- Centrarchus cychla, Kullander, 2003, młodszy synonim (by Jardine, 1843)
- Hoplarchus pentacanthus, Kullander, 2003, młodszy synonim (by Kaup, 1860)
Etymologia: psittakos (gr.), psittacinus [łac.] = papuga. Podstawowe ubarwienie ryby, czyli opalizująca zieleń, charakterystyczne plamy na głowie i czerwona tęczówka oka, miały wpływ na wybór jej nazwy, zwanej "papagai" (czyli z portugalskiego "papuga").
Nazwy popularne: Acara paragaio (Brazylia); Papagai (Brazylia); Parrot cichlid (Stany Zjednoczone); Vieja (Kolumbia).
Diagnoza taksonomiczna: Kullander (1983) początkowo sądził, że gatunek ten jest blisko spokrewniony z pielęgnicą szmaragdową, Hypselecara temporalis. Jednak w swojej monografii o Peru (1985) wywnioskował, że podobieństwo jest tylko powierzchowne (m.in. kształt ciała, itp.), i w rzeczywistości gatunki te nie są spokrewnione.
Rozmiar: Największe dotąd odnotowane dzikie osobniki miały 35cm długości.
Lokalizacja typu: Rio Negro, na północ od Maribitanos, u podstawy gór Cocui, Wenezuela.
Występowanie: Górne Rio Orinoco (Południowa Wenezuela, Wschodnia Kolumbia), Rio Negro (Północna Brazylia). Występuje również w następujących rzekach Brazylii: Preto da Eva, Urubu, Jamari.
Lokalizacje: Igarapé Barirí (Brazylia, rodzimy), Lundu (Tanzania, rodzimy).
Siedlisko: Znajdowany w rzekach toczących czarne wody, zalewiskach i jeziorach. Często między zatopionymi korzeniami i gałęziami. Parametry wody, typowe dla czarnych wód: lekko kwaśna (pH 5.5-6.0), o znikomej zawartości minerałów (bardzo miękka). Temperatura wody 27-30 st. C.
Ochrona: Hoplarchus psittacus nie jest wpisany przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych IUCN jako.
Pokarm: Głównie wodne owady i skorupiaki (krewetki, itp.). Przy niskich stanach wód również małe ryby.
Rozmnażanie: Aby sprowokować tarło, wymaga wysokiej temperatury (ok. 28-30 st. C) i "czarnowodnych" warunków (np. wody przygotowanej przez filtr RO, deszczówki, z z ekstraktem z torfu). Typowy biparentalny gatunek składający ikrę na substracie. Stosunkowo małe mioty (100-200 jaj/tarło), jak na tak duże ryby. Niezbyt często rozmnażane.
Akwarystyka: Jako że maksymalne odnotowane rozmiary dzikich okazów to 35cm, ryby te wymagają dużego akwarium. Dobrana para będzie się dobrze czuła w zbiorniku o wymiarach dna 120x50cm (ok. 300L), jednak lepiej jest im zapewnić większe akwarium. 180cm długości i pojemności ok. 470 litrów, w towarzystwie innych ryb, to lepszy wybór. Doskonale radzą sobie w średnich parametrach chemicznych wody (pH 7, średnia twardość), jednak aby doprowadzić do tarła niezbędna będzie miękka i kwaśna woda. Jedzą każdy rodzaj pokarmu dla dużych pielęgnic w postaci pałeczek/granulek, także mrożonki, kryl, dżdżownice itp. Świetnie czują się w grupach, w większych akwariach, gdzie za towarzystwo mają inne średnio agresywne pielęgnice.
Komentarze: W 1840 roku ryba ta została opisana przez Heckla jako Heros psittacus, a później jako Hoplarchus pentacanthus, przez Kaupa w 1860. Przez dłuższy czas była znana w akwarystyce jako Cichlasoma psittacum. Po tym, jak Kullander (1983) ograniczył używanie nazwy Cichlasoma do pielęgnic w typie 'portalagrense', odpowiednią nazwą stała się Hoplarchus psittacus (Heckel, 1840). Ryba ta jest relatywnie mało znana w akwarystyce (niestety) i bywa często mylona w dzisiejszych czasach z hybrydą o zdeformowanym, pomarańczowym ("krwistoczerwonym") ciele, czyli "Pielęgnicą papuzią", produkowaną przez azjatyckich hodowców ryb ozdobnych.
Literatura (12):
- Eigenmann, Carl H & R.S. Eigenmann. 1891. "A catalogue of the freshwater fishes of South America". Proceeding of the United States National Museum. XIV: 67-69 (crc02508)
- Heckel, Johann Jakob. 1840. "Johann Natterer's neue Flussfische Brasilien's nach den Beobachtungen und Mittheilungen des Entdeckers beschrieben (Erste Abtheilung, Die Labroiden)". Annalen des Wiener Museums der Naturgeschichte. pp 325-471 (crc00007)
- IUCN. 2002. "IUCN Red List of Threatened Species". International Union for the Conservation of Nature (crc01159)
- Kaup, J. J. 1860. "Hoplarchus, neues Genus der Familie Labridae". Archiv für Naturgeschichte. v. 26 (1); pp 128-133 (crc00076)
- Kullander, Sven. 2003. "Family Cichlidae (Cichlids)". Check list of the freshwater fishes of South and Central America. pp. 605-654 (crc01092)
- Kullander, Sven. 1986. "Cichlid Fishes of the Amazon River Drainage of Peru". Swedish Museum of Natural History. Cichlids Amazon. pp. 1-431 (crc00282)
- Kullander, Sven. 1983. "A revision of the South American cichlid genus Cichlasoma (Teleostei: Cichlidae)". Swedish Museum of Natural History. 296 pp. (crc00309) (streszczenie)
- Leibel, Wayne. 1994. "Papagai - the Real Parrot Cichlid, Hoplarchus psittacus Kaup, 1860". Cichlid News Magazine (crc00457)
- Pellegrin, Jacques. 1904. "Contribution à l'étude anatomique, biologique et taxinomique des poissons de la famille des Cichlidés - Taxinomie". Bulletin de la Société Zoologique de France. pp 121-400 (crc00027) (streszczenie)
- Regan, Charles Tate. 1905. "A revision of the fishes of the American cichlid genus Cichlosoma and of the allied genera". Annals and Magazine of Natural History. (Ser. 7) vol. 16; pp 60-77; 225-243; 316-340; 433-445 (crc00042)
- Schomburgk, R.H. 1843. "Ichthyology- Fishes of British Guiana - Part 2". The Naturalists' Library. v. XL; p. 153-212 (crc00059)
- Steindachner, Franz. 1875. "Beiträge der Kenntniss der Chromiden des Amazonenstromes". Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe. v. 71 (pt. 1); pp. 61-137 (crc00103)
Cytat:
Leibel, Wayne. (marca 17, 2006). "Hoplarchus psittacus (Heckel, 1840)". Cichlid Room Companion. Źródło: na lutego 28, 2021, od: https://cichlidae.com/species.php?id=7&lang=pl. (crc10356)