Oryginalny opis jako Haplochromis chromogynos:
ZooBank:13D82D57-2FC1-4A44-B416-7DD08E9F8753.
- Greenwood, Peter Humphry. 1959. "A Revision of the Lake Victoria Haplochromis Species (Pisces, Cichlidae), part III". Bulletin of the British Museum (Natural History) Zoology Series. 5(7)179-218 (crc00302) (streszczenie)
Ochrona: Haplochromis chromogynos jest wpisany prez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych IUCN jako (VU) Narażony (2010). Haplochromis chromogynos, wraz z dużą liczbą innych małych pielęgnic z jeziora Wiktorii, nie wypadł zbyt dobrze po gwałtownej inwazji okonia nilowego (Lates niloticus) w latach 80. ubiegłego wieku. W czasie tego dziesięciolecia Haplochromis chromogynos zniknął z większości "znanych" lokalizacji na północy jeziora (Kaufman, prywatna korespondencja). W południowej części swojego zasięgu, nie był widziany po roku 1982 (Witte 1992). Podejrzewam, że gdy napotkano Haplochromis chromogynos u wybrzeży wyspy Zue, była to pozostałość niegdyś dużej i stabilnej populacji. Nie widziano ich tam w ostatnich latach. Pomijając bycie karmą dla okoni, opadający ostatnio poziom jeziora nie wpłynął pozytywnie na ustabilizowanie mikrośrodowisk gatunków przybżeżnych. W najlepszym przypadku należy traktować ten gatunek jako krytycznie zagrożony.